Koolstofmonoxide

Koolstofmonoxide is een kleurloos, reukloos en smaakloos gas dat ontstaat bij de verbranding van benzine, hout, propaan, houtskool of andere brandstoffen. Er komt koolstofmonoxide vrij als er onvolledige verbranding plaatsvindt. Dit is bijvoorbeeld het geval bij slecht geventileerde apparaten en motoren. Vooral in een afgesloten of slecht geventileerde ruimte, kan koolstofmonoxide zich ophopen tot gevaarlijke niveaus.

Het gevaar van koolstofmonoxide

Het gevaar van koolstofmonoxide of CO is dat je het niet ruikt en ziet terwijl het wel regelmatig in huis wordt aangetroffen. Met name verouderde kachels kunnen ervoor zorgen dat er gevaarlijke hoeveelheden koolstofmonoxide vrij komen wat ook in Nederland jaarlijks nog steeds tot slachtoffers leidt.

Goed onderhouden huishoudelijke apparaten zouden nauwelijks koolstofmonoxide moeten produceren. Maak je gebruik van oude apparaten en onderhoud je ze weinig dan is de kans op CO-uitstoot hoger.

Dit zijn een aantal voorbeelden van dingen die koolstofmonoxide produceren en mogelijk kunnen leiden tot koolstofmonoxidevergiftiging:

• Een auto in een gesloten garage laten staan met draaiende motor.
• Het verbranden van houtskool, bijvoorbeeld in de barbecue in een slecht geventileerde omgeving.
• De dampen van bepaalde verfafbijtmiddelen zoals thinner en andere reinigingsmiddelen.
• Warmte producerende apparaten in slecht geventileerde ruimtes. Denk hierbij aan geisers en kachels.
• In de natuur kan ook koolstofmonoxide vrijkomen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij bosbranden, vulkaanuitbarstingen en zelfs onweer.

Wat is koolstofmonoxide vergiftiging

koolstofmonoxidevergiftiging treedt op wanneer koolstofmonoxide zich ophoopt in je bloedbaan. Als er te veel koolstofmonoxide in de lucht zit, vervangt je lichaam de zuurstof in je rode bloedcellen door koolstofmonoxide. Dit kan leiden tot ernstige weefselschade, of zelfs tot de dood.

Koolstofmonoxidevergiftiging kan vooral gevaarlijk zijn voor mensen die slapen of flauwgevallen zijn door de vergiftiging. Mensen kunnen onomkeerbare hersenbeschadigingen oplopen of zelfs overlijden voordat iemand doorheeft dat er een probleem is.

Mensen met hart- of ademhalingsproblemen, zwangere vrouwen, baby’s en kleine kinderen zijn vatbaarder voor koolstofmonoxidevergiftiging.

Ook huisdieren reageren snel op een dergelijke vergiftiging. Het is dan ook niet voor niets dat mijnwerkers vroeger kanaries mee de mijnen innamen. Als de kanarie van zijn stokje viel gingen de mijnwerkers snel naar boven omdat de kans op koolstofmonoxidevergiftiging groot was. Als een huisdier plotseling ziek wordt of onverwacht sterft, is het goed om de oorzaak hiervan vast te laten stellen.

Symptomen

Het is goed om te weten wat de symptomen zijn van koolstofmonoxidevergiftiging zodat je op tijd kunt reageren en jezelf in veiligheid kunt brengen.

Dit zijn de symptomen:

• Doffe hoofdpijn
• Verward raken
• Wazig zicht
• Zwak voelen
• Duizeligheid
• Misselijkheid of overgeven
• Kortademigheid
• Verlies van bewustzijn

Wat moet je doen bij koolstofmonoxide vergiftiging

Als je het idee hebt dat je koolstofmonoxidevergiftiging hebt dan is de eerste stap om weg te gaan van de bron van de koolstofmonoxide. Bij ernstige symptomen is het van belang om contact op te nemen met een arts, huisartsenpost of eerste hulp. Een dokter zal de symptomen het beste kunnen beoordelen.

De diagnose

Om de diagnose koolstofmonoxidevergiftiging te stellen, zal een dokter eerst kijken naar de symptomen van de patiënt. Vervolgens kan hij of zij een bloedtest aanvragen om te bepalen of de zuurstofopname in het bloed is verstoord is. Normaal gesproken wordt zuurstof door hemoglobine in het bloedt opgenomen en door het lichaam verplaatst. Maar koolstofmonoxide hecht 240 keer beter aan hemoglobine dan zuurstof, kortom waar koolstofmonoxide zit is geen ruimte voor zuurstof.

Bij mensen die niet roken ligt de limiet van de hoeveelheid koolstofmonoxide in het bloed op 3-4% en bij mensen die wel roken rond de 10%. Is er sprake van een waarde die hoger ligt dan 20% bij volwassenen en 15% bij kinderen dan wijst dat op ernstige blootstelling aan koolstofmonoxide.

Ziekenhuisopname na koolstofmonoxide vergiftiging

Als de symptomen ernstig zijn, kan het noodzakelijk zijn om in het ziekenhuis opgenomen te worden. De behandeling bestaat dan onder andere uit het toedienen van 100% zuurstof via een masker.

Effecten op lange termijn

Hoe langer iemand aan koolstofmonoxide wordt blootgesteld, hoe ernstiger de symptomen zullen worden. koolstofmonoxidevergiftiging kan ernstige hersenbeschadiging veroorzaken, en het geheugen en de concentratie kunnen geleidelijk verslechteren.

Word je langdurig blootgesteld aan koolstofmonoxide dan kan dat hartschade opleveren. In ernstige gevallen kan iemand ook last krijgen van urine- of ontlastingsincontinentie. Daarnaast kunnen mensen problemen krijgen met hun geheugen en zelfs karakterstoornissen vertonen.

In zeer zeldzame gevallen kan koolstofmonoxidevergiftiging ook Parkinsonisme veroorzaken. Dit is niet hetzelfde als de ziekte van Parkinson, maar kan leiden tot lichamelijke stijfheid, langzame bewegingen en trillen.

Preventie koolstofmonoxide vergiftiging

Het is belangrijk dat je jezelf bewust bent van de gevaren van koolstofmonoxide om vergiftiging te voorkomen.

Doe het volgende om koolstofmonoxidevergiftiging te voorkomen:

• Zorg dat apparaten in huis in goede staat verkeren door ze goed te onderhouden, en gebruik ze op de juiste manier.
• Gebruik geen gasfornuizen of ovens om het huis te verwarmen.
• Zorg ervoor dat alle kamers goed geventileerd zijn en dat de ventilatieschachten en roosters niet geblokkeerd zijn. Ben vooral voorzichtig op plekken die goed geïsoleerd zijn.
• Zorg ervoor dat schoorstenen en rookkanalen niet verstopt zijn en voldoende ventilatie bieden. Houdt er bovendien rekening mee dat de schoorsteen zo recht mogelijk, in goede staat en niet vochtig moet zijn. Let ook op roetvorming, Waar die zich ophoopt, is geen goede verbranding.
• Ben voorzichtig met het gebruik van apparaten op gas, zoals kachels.
• Draag een mondkapje wanneer je producten gebruikt die methyleenchloride bevatten.
• Laat auto’s, motoren of zelfs grasmaaiers op een benzinemotor niet draaien in een garage.
• Gebruik binnen geen barbecue op houtskool.
• Zorg ervoor dat je de uitlaatpijp van motorvoertuigen jaarlijks laat controleren.
• Als de achterklep van een voertuig openstaat en de motor draait, open dan ook de deuren en ramen.

Koolstofmonoxidemelder

koolstofmonoxidemelders zijn een zeer efficiënte manier om koolstofmonoxidevergiftiging te voorkomen. Je kunt een (of meerdere) koolstofmonoxidemelders eenvoudig zelf in je huis installeren. Ze werken net als een brand- of rookalarm: ze laten een alarm afgaan wanneer ze koolstofmonoxide detecteren.

Wanneer gaat een koolstofmonoxidemelder af?

De melder gaat af als de sensor een opeenhoping van koolstofmonoxide in je huis detecteert voordat je symptomen begint waar te nemen. Bij een laag koolstofmonoxideniveau kan het tot acht uur duren voordat het alarm afgaat. Bij hogere niveaus gaat het alarm al binnen enkele minuten af.

Of er nu sprake is van lage of hoge niveaus als de melder eenmaal afgaat is het belangijk om direct te handelen, want beide zijn zeer gevaarlijk. Meer op mijn koolstofmonoxidemelder gaat af, wat nu?

Wat moet ik doen als mijn koolstofmonoxidemelder afgaat?

• Allereerst, raak niet in paniek. Verzamel iedereen in huis en ga naar buiten voor frisse lucht.
• Open op weg naar buiten zoveel mogelijk deuren en ramen om het huis te luchten.
• Probeer het verschil te onthouden tussen het geluid van de melder als er te veel koolstofmonoxide is en wanneer de batterij bijna op is dat is namelijk een ander geluid.
• Controleer de gezondheid van iedereen en controleer op griepachtige symptomen die op vergiftiging kunnen duiden.
• Als je merkt dat iemand ernstige klachten heeft, bel dan onmiddellijk 112.
• Ga indien mogelijk het huis pas weer binnen als het alarm niet meer afgaat of als de hulpdiensten hebben aangegeven dat je het huis weer kunt betreden.
• Probeer de bron van de vergiftiging te achterhalen om herhaling te voorkomen.

Voorkom letsel door koolstofmonoxidevergiftiging

Het is belangrijk om te zorgen dat het onzichtbare gevaar, koolstofmonoxide, geen kans heeft om slachtoffers te maken. Nu je weet wat koolstofmonoxide en koolstofmonoxidevergiftiging is, kun je de nodige maatregelen nemen en ernstig letsel voorkomen.